Mayi hava – Mayi havanın sanayide tesiri – Mayi hava devri – Tababette hava-i mayinin istimali – Salonlarda ve hastanelerde tecdid-i hava – Mahlukat-ı müberredeye adem-i ihtiyaç – Körükler – Balonlara Makine – Tahte’l-bahr sefainde kolaylık – Dalgıçlar – Havanın temyii ve mayi havanın muhafazası.

Bugün fünun ve sanayi erbabınca en ziyade terakkiyat-ı sınai ve medeniyeye hizmet edebilecek keşfiyatın en birincilerinden addolunan bir mesele, bir keşif: havanın mayi hâline getirilmiş olması ve mayi havanın su gibi şişeler içinde hıfzına muvaffakiyet elvermesidir.

(…)

Mayi hava-i tabii gayet kavi şişelerde muhafaza olunmak lazımdır ki haricin derece-i hararetiyle tekrar havai hâle geçmesin. Çünkü mayi hava eski hâline ricat edince bir şişede işgal ettiği hacmin sekiz yüz mislini iştigal edeceği cihetle, bulunduğu kap ne kadar kavi olursa olsun patlatır. Bunun için iki katlı şişeler yapılmıştır. Bunun mucidi Fransa meşahir-i erbab-ı fünunundan Mösyö Darnsuval’dır. Mayi hava katre katre bir şişeden dökülürse hemen buhar hâline geçeceği ve etrafa saf, temiz, serin bir hava intişar eyleyeceği için bundan hastanelerde, büyük salonlarda, kalabalık yerlerde pek çok istifade olunabilir.

(…)

İdare-i acizimizce yirmilik ve kırklık posta pullarından başka gerek yerli ve gerek ecnebi pullarından istimal edilmediği cihetle müşterin-i kiramımızın badema vuku bulacak siparişlerinde münhasıran posta pulu irsal buyurmalarını rica ve ihtar ederiz.

4

Emil Zola [Émile Zola] [*] ve Asarı

[*] Edib-i hakim Emil Zola hakkında şimdiye kadar bizde verilen malumat nakıs ve mütenakız birtakım hükümlerden ibaret olduğu için Servet-i Fünûn bu bapta karilerine bir fikr-i mücmel ve müfit itasını öteden beri arzu ederdi. Muavenet-i tahririyesiyle bizi müftehir ve müstefit eden A. Ş. Bey biraderimiz bu büyük edibin son eseri olan Fekondite [Fécondité] münasebetiyle başladığı şu makalede arzu ettiğimiz malumat-ı mücmeleyi ita ediyor. Zola’nın hayat ve nazariyat-ı edebiyesine dair verdiği hükümler şimdiye kadar verilenler gibi esassız şeyler değildir; en mevsuk menabi-i tenkit ve tetebbudan alınmış, müellifin bütün asarı kemal-i dikkatle okunarak toplanmış mülahazalardır. Binaenaleyh sevgili kariinimizce mucib-i istifade, mucib-i memnuniyet olacağını ümit eyleriz.

Şu vesileyle Mösyö Zola’nın çocukluğundan itibaren muhtelif zamanlardaki sima-yı hayatını gösterir birkaç tasvir ile beraber hücre-i iştigalinin, salonunun da birer fotografisini derç ediyoruz.

Emil Zola 1840 senesi Nisan’ının ikinci günü Paris’te Sen Josef Sokağı’nda [Saint Joseph] on numaralı dairede Emili Uber [Émilie Aubert] isminde bir Fransız valide ile Fransuva Zola [François (Francesco) Zola] namında İtalyalı bir pederden dünyaya gelmiştir. Binaenaleyh Zola fen nokta-i nazarından fevkalade haiz-i ehemmiyet bir ihtilat deme lazımdır. Hayat-ı tıflanesi Fransa’nın sakin ve dil-nişin “Eks” [Aix-en-Provence] şehrinde mürur etti.

(…)