-Hasan Rıza Bey’e-

(…)

-Bursa: 21 Kânunusani 1313-

On Dokuzuncu Asır

İkinci Devir

1830-1865

Sent-Bov [Charles Augustin Sainte-Beuve] [1]

On dokuzuncu asra birkaç kere asr-ı tarih ve tenkit denilmesinin sebebi şudur ki: Temaşa, hikâye, şiir asar-ı sabıkada bir derece mevcut ve müterakki olmakla beraber o vakte kadar hemen mevcut olmayan tarih ve tenkidin bugün vasıl olduğu derece-i terakki ancak bu asırda husule gelmiştir. Görüldüğü ve daha görülüp anlaşılacağı üzere tenkit, ne olduğundan kendi de haberdar olmayarak bu asra kadar bir manasızlık, bir miskinlikle gelmiş, ancak nefha-i füyuzat-ı asır önünde ne olduğunu anlayıp terakkiye başlamıştır. 

(…)