10 Kânunusani 1312

Çin Şimali Müslümanları

Londra’daki “Encümen-i İslam” azasından bir zata ahiren Hindistan’dan gelen İngilizce bir gazete, Çin şimali Müslümanları hakkında Çinlilerin irtikap ettikleri tecavüzata dair birçok tafsilatı haviydi. Sıfat-ı mümtaze-i âdemiyet ile mümteniü’t-telif olan o tecavüzat-ı naşinidenin burada tezkâr ve tafsilini istemem, bu vaka münasebetiyle Çin Müslümanları hakkında iktitaf ettiğim bazı malumatın naklini münasip addederim.

(…)

[Abdullah Biraderlerin Fotografisinden]

[Apollo Fotografisinden]

[İmza: Diran Çırakyan]

Dava-yı zer – İlm-i simya – Müştagilleri ve ragıpları – Zamanımızda altın istihsali – Altın yapma merakının terakkiyat-ı fenniyeye hizmeti – Yapı taşında ve saman çöpünde altın – Denizde altın – Her yerde altın – Şikem-perverana müjde! – Bodur tavuk her dem piliç – Her kişiye bir tavuk – Mini mini insanlar – Fatma ile Samavn.

Altın! O mahbube-i zerd-çehre hemen dünya kurulalıdan beri umumun enzar-ı rağbetini celbetmiş ve tebessümünü görenler, bezm-i vaslına nail olanlar dünyanın en bahtiyarları sırasında zikir olunagelmiştir.

Bu mahbubeyi kolayca elde edebilmek için insanlar bununla ülfet peyda ettikleri zamandan beri uğraşmaktadırlar. Altın yapmak meselesi pek eskidir.  Bu mesele hâlâ halledilmemiş ve halledilmek ihtimali olmadığını pek çok zaman akıl ve mantık gösterdiği ve bugün nazariyat-ı cedide-i fenniye ispat etmiş olduğu hâlde bundan insanlar büsbütün kat-ı ümit etmemişler, hâliyle iştigalden fariğ olmamışlardır.

(…)

Sanayi-i cedidenin bir rükn-i azimi olan fenn-i kimyanın esasını vazetmiş olanlar altın yapmakla uğraşanlardır. “Kimya” yahut “simya” deyince bir zaman bakırı yahut diğer kıymetsiz bir madeni altına tahvil edebilmek usulünden bahseden, daha doğrusu bu tahvilin serairini iştimal eyleyen fen anlaşılırdı. Hâlbuki kimya-yı cedit altının bir unsur-ı basit olduğunu ve anasır-ı basitenin tahvil ve tağyiri gayr-ı kabil bulunduğunu izah ve ispat etmektedir.

(…)