Fennî Tiyatrolar – Fennî tiyatroların fevaidi – Tedrisat-ı fenniyenin tamimi – Teşekkül-i Âlem: üç perde, beş tablo – Mikropların fevaid ve mazarratı – Bitaraf mikroplar – Bazı mikroplar kendi mezarlarını kendileri kazıyorlar – Kuru ot yığınlarında yangınlar – Üç yüz derece hararet – İhtimar ve Matmazel Golden’in tetkikatı – Tuzlayalım da kokmasın.

Jul Vern [Jules Verne] ismindeki muharririn fennî romanları meşhur-ı âlemdir. Bunları âlem-i medeniyette bilmeyen hemen hiç kimse yoktur. Avrupa lisanlarının kâffesine mütercem olduğu gibi sahib-i imtiyazımız Ahmed İhsan Bey kardeşimizin himmetiyle kütüphane-i irfanımıza da bu eserler yadigâr kılınmıştır. “Seksen günde devr-i âlem”in henüz mümkün olmadığı sırada bu müellif-i dürbin bu müddet zarfında o seyahatin vukuunu tasvir etmiş, hin-i tasvirinde hayal olan bu hâl şimdi hakikat sıra geçmiştir. Seksen Günde Devr-i Âlem eseri bir roman suretinde kalmayıp tiyatroya da tahvil olunmuş, tiyatro sahnelerinde kemal-i şevk ve merakla seyredilmiştir.

Fennî tiyatro deyince akla iptida Jul Vern’in asarından tiyatroya tahvil edilenler gelir. Bunda şüphe yoktur. Bu müellif zû-fünunun fünunun müstakbeline ait olarak tasvir ettiği, birkaç gavamız-ı fenniyeyi derc u merc eylediği asarı fevkalade bir istifadeyi temin ettiği gibi bunların tiyatroya tahviliyle vaz-ı sahife-i temaşa edilmesi de bu istifadenin derecesini tazif eder. Fakat bugün Avrupa’da tiyatro sahnelerinde bile fen ve marifetin tedrisi için başka yollar, tedbirler düşünmüşlerdir. Ve Jul Vern tiyatro şekline konulan asarına vaktiyle vermiş oldukları, “fennî tiyatro” namını şimdi başka yolda tertibata vermekte bulunmuşlardır.

(…)

-27 Eylül 1312-

-Ona-

-16 Şubat 1314-