Verem Sanatoryumları

Verem!.. Bu gaddar illet hakkında şimdiye kadar insaniyet kabil-i tasavvur her tedbire müracaat etmiş, her çareye başvurmuş olduğu hâlde henüz ciddi bir semereye destres olamamıştır. Hâlbuki memalik-i mütemeddinede günden güne müteverrimlerin çoğalması, bu muvaffakiyetsizlikle beraber, yine erbab-ı ihtisası taharri-i tedabire sevk ediyor, çareler düşündürüyor. Geçen mayıs içinde Berlin’de beynelmilel bir tıp kongresi teşekkül etmişti. Bu kongrede yalnız verem hastalığı mevzu-ı bahis olunmuştur. Kongre azasının hepsi tabip olduğu hâlde meselenin doğrudan doğruya tıbba, fenne taalluk eden cihetinden en az bahsedilmiş, mübahasat daha ziyade müthiş illetin men-i sirayeti vesaili hakkında cereyan etmiştir.

(…)

Berlin Verem Kongresi’ne giden tabipler Almanların bu düşman-ı hayata ciddi bir niyet-i galebe ile ve pek fiili ve müesser vesait-i tedmiriye ile mücehhezen hücum ettiklerini görmüşlerdir. Bu vesait arasında en çok şayan-ı dikkat olan “Fukaraya mahsus sanatoryum”lardır. Almanlar bu darüssıhhaları hastalığın kablezzuhur önünü almak hususunda pek müfit bir vasıta olarak istimal ediyorlar. Başka memleketlerde sanatoryumlar fukaradan ziyade erbab-ı servete küşadedir; halbuki fukaranın buna ihtiyacı zenginlerden pek çok ziyade olduğunda şüphe yoktur.

(…)

-Tarabya-

-1 Mayıs 1315-

Şu sırada bütün Almanya büyük bir hiss-i kadirşinasi ile en büyük dahilerinden birinin, Göte’nin [Goethe] yüz ellinci sene-i devriye-i veladetinden dolayı taraf taraf şenlikler icrasına hazırlanıyor.
(…)