-9-

-Geçen nüshadan mabad-

Mesele-i tedrisat – Buhran-ı umumi – Mekatib-i idadiye müdürleri – Tedris ve terbiye – Mekatibin gayr-i şahsiyeti ve suret-i inşaları – Tedrisatta rekabet – Fransa maarif nazırı Mösyö Leig’in [Georges Leygues] layiha-i kanuniyesi – Serbesti-i tedris – Gazete sütunlarında mübahesat-ı şedide – Bazı esatize-i kalemin mütalaatı – Fransa akademisi azaları – Mösyö Aynar’ın raporu – Seyekıl [Le Siècle] gazetesinin bu baptaki mülahazatı – Bizim mekatib-i idadiye programları – Hüsn-i hat, kitabet, hesap, usul defteri, Fransızca – Usul-ı tedristeki nekayıs – Terbiye-i fikriyenin tesiri

Mösyö Bröntiyer serbesti-i tedrisi müdafaa için verdiği bir konferansta: “Serbesti-i tedris şahsa, aileye, hatta darülfünuna elzemdir. Her aile pederi çocuklarını muvafık-ı hakikat gördüğü bir yolda terbiye etmek hakkını haizdir. Parlamentoya kabulü teklif olunan kanun-ı cedid bu hakka büyük bir taarruzdur…” tarzında idare-i lisan etmiş ve Mösyö Jul Lömetr [Jules Lemaître] irad ettiği bir nutukta bunun bir nevi hak-şikenlik olduğunu söylemiştir.

(…)

Mai Düşes tercümesinin Servet-i Fünûn’da intişarı diğer iki mabadlı eserin –Aşk-ı Memnu ile Bağlar Arasında’nın- derci zamanına tesadüf etmiş ve böyle mabadlı üç eserin birden neşrine gazetenin hacmi gayr-i müsait olduğundan diğerleri tercih olunarak Mai Düşes bilahare takip ve ikmal edilmek üzere neşrolunmamaya başlamıştı. Bu nüshamızdan itibaren tercümenin mabadını dercedeceğiz. Fakat kariin-i kiram meyanında hikâyenin münteşir kısmını ya hiç okumamış yahut okuduğu halde aradan bu kadar zaman geçtiği için bittabi unutmuş olanlar bulunacağı için evvel emirde eserin o kısmını şöyle bir muhtıra kabilinden hülasa etmeyi münasip gördük. Mai Düşes romanı aza-yı vakadan Vansan Lakarva ismindeki bir ressam lisanından hikâye tarzında yazılıyor.

(…)