-3-

İmzasız makalat ve nam-ı müstear istimali – Müsaide-i kanuniye – Emil Sar’ın layihası –  Emil Fake’nin [Émile Faguet] mütalaası – Fransa’nın genç tiyatro müellifleri – Bunların nazariyat ve tabiri – Larome’nin bir sözü – Edebiyat-ı cedide

Ulum-ı hukukiyenin en mühim ve müşküllerinden biri de Franklar tarafından drova publik [droti public] tesmiye olunan kısımdır. Drova publik’in aynen tercümesi olan “hukuk-ı umumiye” tabiri bizim usul-i muhakemat-ı cezaiyede esas ve mahiyeti duru-diraz tarif edilen bir ıstılah-ı adli olmasına mebni, iltibas mahzurunu def için “drova publik”e mukabil “hukuk-ı umumiye” makamında “hukuk-ı siyasiye” istimal olunmaktadır. Eğer bu ilim ile iştigal etmişseniz bilirsiniz ki devletimizin matbuat-ı mevkute hakkındaki muamelat-ı kanuniyesi 2 Şaban sene 1281 ve 19 Kânunuevvel sene 1280 tarihli matbuat nizamnamesinde beyan edilmiştir. Bu nizamname mucibince ceraid-i Osmaniye’ye derç olunan makalatın mutlaka muharrirlerinin imza-yı hakikiyeleriyle mümzi olacağına dair bir mecburiyet yoktur. Şu halde bir gazetede görülen bent, imzasız ise mesuliyeti yalnız müdür-i mesule mümzi ise muharrirleriyle müştereken yine müdür-i mesule aittir ki bu da tabiidir. Demek oluyor ki hükümet-i seniyye gazetelerdeki makalatın imzasız veya nam-ı müstear ile mümzi olmayacağına dair bir memnuiyet-i kanuniye vaz etmemiştir. İşte kanunun bu müsaide-i zımniyesine mebnidir ki gazetelerimizde imzasız veya nam-ı müstear altında birçok makalat ve mütalaata tesadüf olunuyor.  

(…)

-İstanbul: 8 Teşrinievvel, 1315-

“Almanya’da Yeni Piyade Mitralyözleri”

Almanya’da piyade asakiri ahiren maksim usulünde yeni mitralyözlerini mevki-i talim ve tecrübeye vaz etmişlerdir. Bu aletin fevkalade müthiş bir kuvve-i tahribiyeye malik olduğunu söylüyorlar.

Vaktiyle Fransa’da icat olunup istimalinden Fransız ordularınca pek çok fevaid-i harbiye memul ve muntazar olduğu halde 1870 muharebesinde bütün bu intizarları boşa çıkarmış olan mitralyözlere nispetle Almanların yeni mitralyözleri son derece-i mükemmeliyettedir. Bir kere hacimlerinin küçüklüğü kolaylıkla istimallerini temin ettiği gibi bahusus dağ ve tepelerde bunlardan edilecek istifade hiçbir şeyle makis değildir.

(…)

Darülmuallimatın sunuf-ı aliyyesinde ulum-ı mütenevvia ve sanayi-i nefise muallimesi Ayşe Sıdıka Hanım tarafından Darülmuallimat’ta tedris olunan derslerden müteşekkil olmak üzere kaleme alınan Usul-i Talim ve Terbiye Dersleri ahiren intişar eylemiştir.

Usul-i Talim ve Terbiye Dersleri bu baptaki nazariyatın ahkâm ve usule ait cihetlerini kâmilen havi olduğundan yalnız talebata değil bunu tetebbu ve mütalaa edecek pek çok validelere ve pederlere de fevaid-i azime temin edebilir.

(…)