[*] Pol Roziye’nin eserinden.

Fikr-i İştirak

Bir mecburiyet olmadıkça Amerikalılar şirket teşkiline teşebbüs etmezler. Ziraat, sınaat- ticaret olsun, banka işleri olsun bir şeye teşebbüs ettiler mi bunu yalnız başlarına görmek isterler. Mamafih Amerikalılar şirket teşkili fikrine muarız değildirler. Yalnız bunun için hakiki ve ciddi bir lüzum hissetmek isterler. Ve bir kere de bir şirket teşkil edince onda hemen her vakit muvaffak olurlar.

Bunun da bir sebebi var. Lüzumlu lüzumsuz bir şirket teşkil etmek ihtiyacı insanın kendi beceriksizliğini, iktidarsızlığını, bir işin ehli olmadığını bilmesinden ileri gelir.

(…)

Amerikalılar arasında hayat sigortası, kaza sigortası gayet taammüm etmiş olduğu gibi muavenet-i mütekabile şirketleri dahi pek intişar etmiştir. Hatta bir adam bazen birkaç muavenet-i mütekabile şirketine birden dâhil olur. Amerika heyet-i içtimaiyesi çalışkan adamlardan mürekkeptir. Say ve amel sahiplerinin en ziyade korkacakları şey ise çalışamayacak, binaenaleyh geçinemeyecek, yaşayamayacak bir hâle gelmektir. Binaenaleyh bunun bir çaresini aramaya say etmeleri tabiidir.

(…)

[İmza: Diran Çırakyan]