“Hayat-ı İlmiye, Edebiye ve İçtimaiye” 

 Tasarruf ve iktisat. – Figaro gazetesi Mösyö Başlo namında bir zatın Fransa maliye nezaretine verdiği bir layihadan bahsediyor. Layihanın münderecatı halkı tasarruf ve iktisada saik olduğu cihetle bittabi kemal-i ehemmiyetle telakki edilmeye şayandır. Çünkü tasarruf ve iktisat bir ailenin, bir ferdin hîn-i hacette en büyük yardımcısıdır. İnsan, ne kadar refah-ı maişet sahibi olsa günün birinde paraya muhtaç oluverir. Birikmiş parası olmazsa lirasına ayda beş kuruş faiz vermeyi göze aldığı halde bile maksadına pek güç nail olur. Bunun için tasarruf ve idare adeti aramızda en ziyade yerleştirilmesine çalışılacak bir güzel usuldür. Avrupa’da halkı tasarrufa sevk için türlü türlü vasıtalar bulunduğu halde bunlarla iktifa etmeyerek işi daha kolaylaştırmaya, daha kabil-i icra bir hale getirmeye çalışıyorlar. Mösyö Başlo’nun layihası da bu maksadı temine hadim olacaktır. Esas pek sade: Mösyö Başlo Paris’in sokaklarına, tensip ettiği mahallerine Fransa’nın her tarafına birer makine yerleştirecek.

(…)

“Büyük ve Küçük Tüccarlar”

Sanayii pek ziyade terakki etmiş olan memleketlerin faaliyet-i iktisadiyelerinde bir hadise nazar-ı dikkate çarpıyor. Bu da bütün faaliyetlerin büyük büyük merkezlerde birleşmesinden ibarettir. Evvelden ayrı ayrı, kendi hesabına çalışan fabrikatörler, memleketin mesai-i hırfet ve sanatı tezayüt ettikçe birbirleriyle ittihat etmeye lüzum görüyorlar. İngiltere’de, Fransa’da, memalik-i müctemiada, Almanya’da hep böyle oluyor. Bu suretle teşekkül eden heyetlere tröst, sendika namları veriliyor. Fakat Almanya’nın erbab-ı sanayi beyninde görülen ittifak memalik-i saireye benzemez. Hatta ismi bile ayrıdır, onlara kartel deniliyor ki iştirak manasını ifade eder.  

(…)