“Matmazel Solye”

Bu yaz Beyoğlu’nda kalanlar Tepebaşı tiyatrosunda pek hoş akşamlar geçirdiler. La Juli Parfomöz [La Jolie Parfumeuse], La Petit Mariye [La Petite Mariee], La Perikol [La Perichole], La Bel Elen [La Belle Helene] gibi piyesleri Matmazel Solye, Mösyö Sen pol, Majorel, Bironton, Muvazar gibi artistlerle görmek hakikaten bir zevktir.

İyi artistler hemen her rolde iyidirler; fakat bazı roller vardır ki onların nev-i sanatına, çehrelerine, bütün şahsiyetlerine daha iyi yaraşır. Mesela bu sene Matmazel Solye en ziyade Roz Mişon (La Juli Parfomöz [La Jolie Parfumeuse]) ve Graziella (La Petit Mariye [La Petite Mariee]) rollerinde beğenildi. Bu rakik sanatkâr o rollerde mükemmeldi. Hele La Juli Parfomöz’de [La Jolie Parfumeuse] o kadar şuh ve tabii bir on beşinci Lui [XV. Louis] devri kızı oluyor ki, insan Viton’un [Pierre Vuitton] tablolarından inmiş zannedilen bu zarif ve şen kadını, bu rakik bibloyu bir geridon üstüne koyup seyretmek için mukavemetsûz bir arzu hissediyor; fakat maatteessüf, bu arzu da Joli Parfomöz’deki [La Jolie Parfumeuse] nikâtı, tuhaflıkları burada nakletmek için hissettiğim arzu kadar gayr-i kabil-i icradır.

Operetlerde herkesi kahkahalarla güldüren latifeler, seyircilere hafif ve mütebessim bir rikkat ve şefkat veren o muhabbet yeminleri, müelliflerin ibzal ettiği bütün o nükteler, bir kâğıt üzerine konulmak istenince pek ehemmiyetsiz birer “Pof”tan ibaret kalıverir. Operetler ne hikâye edilir ne de okunabilir. Onlar sahne için yazılmış, daha doğrusu tertip edilmiştir. O piyeslerin her kelimesi muharririnin dimağında haiz olduğu tabiatı, tuhaflığı, şuhluğu ibraz etmek için baritonun bir nağmesine, komiğin bir tavrına, birinci muganniyenin bir gamzesine ve bunların hepsinden ziyade Ofenbah [Offenbach], Lökok [Charles Lecocq], Odran, gibi esatizenin sihr-i musikisine muhtaçtır.

(…)

-16 Eylül, 1900-