-7-

“Bir eser-i edebiyenin kıymeti, havi olduğu vesaik-i beşeriyetin miktarıyla mukayese olunur.”

İpolit Ten [Hippolyte Taine]

Hikmet-i bedayie dair yazdığımız makaleleri hülasa etmek istersek şimdiye kadar şu fikri izah ve ispat etmiş olduğumuzu görürüz: Mahsulat-ı fikr-i beşeri mahsulat-ı tabiiye gibi nazar-ı mülahazaya almalıdır.

Şu hükmün derece-i ehemmiyeti, netaic-i azimesi yeknazarda hakkıyla takdir olunamayacağı için bu nokta üzerinde biraz tevakkufla bundan Fransız edebiyatınca ne tesir hasıl olduğunu görmek lazım geliyor.

(…)