İngiltere ve Fransa – Nijer Havzası – Lord Salisbury’nin [Robert Arthur Talbot Gascoyne-Cecil], nutukları – İttifak-ı müsenna ve İngiltere – Almanya ve müstemlekât meselesi ve kuvve-i bahriyenin tezyidi – Almanya’nın Dersaadet sefir-i cedidi: Baron Mareşal dö Biberşıtayn [Adolf Marschall von Bieberstein] – Hükûmet-i seniyyenin amal-i müsalemet-perveranesi

Fransa ve İngiltere arasında Afrika umurundan dolayı münasebatın biraz gerginlik peyda etmesi bu aralık âlem-i siyasiyatta hayli münakaşatı bâdî olmuştur. Garbi Afrika’da Nijer Nehri havalisinde Fransa ve İngiltere hükûmetlerinin bazı arazi üzerinde iddia-yı hukukta bulunmaları hükûmeteyn beyninde ihtilafa sebebiyet vermiştir. Fransa ve İngiltere hükûmetleri namına hareket etmek ve ticaret için yeni yeni mahreçler bulmak üzere evvelce bu havaliye izam olunan heyetler yerli rüesa ile birtakım mukaveleler akdetmişler ve müsaadat-ı istihsaliyle burada bir hakk-ı tefevvuk kazanmışlardı. Lakin bu mukavelelerin İngiltere ve Fransa namına hareket eden heyetler ve zatlar tarafından bir reis ile birkaç ay, birkaç hafta, bazen birkaç gün fazla ile akdedilmiş olması ve bunların tarihlerini tetkik ve Afrika yerlileriyle akdolunan bu yolda mukavelelere bina edilen bir hak ve salahiyetin derece-i şümulunu tayin, bahşettiği müsaadatın vüsatini takdir, müşkil bulunması mucib-i ihtilaf bir mesele suretinde meydana çıkarılmıştır.

(…)