-Bir Ressamın Hatıratı-

Müellifi: Pol Burje [Paul Bourget]

Mütercimi: Ahmed İhsan [Tokgöz]

Bu sözü söyledikten sonra Jak kolumdan çekti, beyan ettiği mütalaa ile beni âlem-i zevk ve sefasına bir müstemi yahut bir peyk-i ziynet olarak ikame eyliyordu. Çok vakayide böyle müstemi sıfatıyla bulunmaya alışık olduğum için Jak’ın şu muamele-i tekellüf-i berendazanesi beni sıkmadı. Mutiane arkası sıra yürüyorum.

(…)

Muharririn-i Osmaniye’den İsmail Hakkı ve Ali Reşat Beyler tarafından bu nam ile bir eser-i saha-arayı intişar olmuştur. Bismark’ın timsal-i zi-hayatı ıtlakına seza olan bu kıymet-dar kitap lisanımızda henüz misli meşhut olmayan bir tercüme-i hâldir. Kitap esasen hususi ve siyasi namlarıyla ikiye taksim olunarak birinde bu dâhi-i siyasetin ahval-i hususiyesi suret-i mükemmelede tasvir ve teşrih edilmiş, diğerinde ise kırk elli senelik icraattan veya daha doğrusu Avrupa’nın bu müddet zarfındaki tarihinden mücmel ve müfit bir sorun da bahsolunmuştur. Bismark’ın hayatında meşhur olan en ufak bir hadise, Prusya ve Almanya tarihine tesir eden en küçük bir vaka nazar-ı dikkatten dur tutulmayarak eserin mükemmeliyetine bihakkın himmet edilmiş ve latif nükteler, fıkralar ile de emr-i ziynetine itina gösterilmiştir. Eserde münderiç istifaname Avrupa’nın şimdiye kadar münteşir tercüme-i hâl kitaplarının hiçbirinde mezkûr değildir. Kitabın bir de hatimesi vardır ki en meşhur Avrupa gazetelerinin müteveffa-yı müşarünileyh hakkında beyan ettikleri mütaalatı muhtevidir. 380 sayfalık bir eser olduğu hâlde yalnız beş kuruş gibi ehemmiyetsiz bir fiyat mukabilinde satılmakta olan bu kitabın kariin-i kiramdan siyasiyat ve tarih meraklılarına tavsiyesini vazife addederiz. Taşra için bedeli yedi kuruştur.