[*] Pol dö Roziye’nin eserinden.
Nişanlanma ve Evlenme
Amerika kızlarından bahsolunduğu zaman bunları iki kısma ayırmak lazım gelir: bir kısmı çeyizleri gayet çok birtakım zengin kızlarıdır; ikinci kısım ise çeyizsiz kızlardır.
Avrupa adabının taht-ı tesirinde kalan Amerika zenginlerinden bazıları Avrupa hayat-ı kibaranesine meftun olduklarından kızlarını bu âleme sokmak isterler. Bunun için kızlarının bir atik-i asilzadegânından biriyle evlenmelerine son derece hahiş-gerdirler. Hatta bu arzu-yı şedidin tesiriyle, damatlığa kabul edecekleri asilzadenin servetine hiç dikkat etmeyerek bir parasız olsa bile onlara karşı ru-yı muvaffakiyet gösterdikleri gibi ahlakına da pek ehemmiyet vermezler. Servet-i mevruselerini kumarda, sefahatte mahveden Avrupa kibarlarından birçoğu da bu zengin Amerikan kızlarının dest-i izdivacına can atarlar; çünkü bulundukları mevkii muhafaza için paraya ihtiyaçları vardır; bu para ise ancak bir izdivaç mukavele-namesi ile istihsal olunabiliyor. Onun için Avrupa ile Amerika beyninde bu türlü alım satım eksik değildir.
(…)
Kope’nin [François Coppée] Şiirleri
Servet-i Fünûn bir musahabe-i edebiyesinde Fransız şairi meşhur Kope’nin bir manzumesini mevzubahis etmişti. İhtiyar bir demircinin mahkeme huzurunda itiraf-ı cürüm etmesinden ibaret olan bu şiir-i nefisin geçende İstanbul’a gelen Monesolli tarafından Odeon sahne-i temaşasında inşat olunacağını duyduğum zaman pek sevinmiş fakat maatteessüf tiyatroya gidip görmeye muvaffak olamamıştım. Manzumeyi Monesolli’nin lisanından dinlemek bahtiyarlığında bulunan refiklerimden bazıları memnun görünmüyorlar, sanatkârın tavır ve savtında -fecaatiyle beraber pek rakik olan- bu eser için lüzumundan çok fazla şiddet gördüklerini söylüyorlardı.
(…)
Bu hafta bir makale-i edebiye hazırlamak niyeti fikrimde peyda olur olmaz elim doğruca Kope’nin kitab-ı eşarına uzandı. Size oradan birkaç parça okuyacağım. Ümit ederim ki canınız sıkılmadan dinlersiniz; zira Kope o sahare-i vezin ve kafiyedendir ki vezin ve kafiye, pek çoklarına müziç gelen bu iki kayyid onların elinden kemal-i memnuniyet ve lezzetle telakki ve tahammül edilir. Nazımlarının nesirden bir farkı varsa kanatlı olmasıdır; uçarlar ve sizi de beraber uçururlar.
(…)