-9-
Alman Tarihnüvisi Meşhur Nibor [Barthold Georg Niebuhr]
-1-
Almanya tarih-i teşekkülü tetebbu edilirse müverrihlerin bu muazzam oyunda ifa ettikleri mühim vazife kemal-i hayretle görülür. Mevaiz-i mütevaliyeleriyle mensup oldukları kavmin terbiye-i fikriyesine çalışarak 1866 ve 1870 muzafferiyatını kabilülicra bir hale koyan onlardır. Muktesid-i şümullerin pek doğru olarak söylediği vechile müverrihlerinin muaveneti olmasaydı Almanya şekl-i hâzırını asla iktisap edemezdi. Lord Akton’a [John Dalberg-Acton] göre Alman müverrihlerinin hizmeti, tarihi hayat-ı kavmiye ile bir irtibat-ı daimide bulundurarak ona Fransa’dan maada hiçbir yerde mevcut olmayan bir tesiri bahşetmiş olmalarıdır. Almanlar bu bapta müverrihlerine ne derece minnettar olduklarını kemal-i şükranla her münasebet düştükçe söylerler.
(…)