-11-
Gabriel Danunçiyo’nun [Gabriele D’Annunzio] yeni romanı – Mevzu-ı hikâye – Bais olduğu münakaşat – Bir mesele-i sanat – İtalyalı Anriko Penzaci’nin mektubu – Fransa üdebasından Marsil Pırevö’nün [Marcel Prévost] mütalaatı – Netice-i karar – İmtihanlar – Matbuat sütunlarında cereyan eden mübahesat – İmtihanların menafi ve mehaziri – Mualliminin notları – Bakalorea – Hakk-ı cehalet – Şehadetnamelerin aks-i delaleti – Larome [La Rome] ve Zola [Emile Zola] – Fesat-ı Ahlak – Heyât-ı mümeyyize – Almanların terakkiyatı – İklim – İstidadat-ı tabiiye – Terbiye – Yeni Almanya
Gabriel Danunçiyo’nun [Gabriele D’Annunzio], bu İtalyalı edib-i sanatverin Ateş-i Aşk yahut sadece Ateş [*] ismindeki yeni romanı üzerine hikmet-i bedayie ait bir mesele İtalya ve Fransa matbuatında pek ziyade mucib-i münakaşa olmaktadır. Bu mübahesatın esas-ı tevellüdünü anlamak için evvela hikâyenin mevzusunu tetkik etmeliyiz.
Ateş-i Aşk zinde bir eserdir: bunda mehasin-i elfaz ancak ihtirasat-ı amikayı, teheyyücat-ı hissiyeyi tercüme için kullanılmıştır. Danunçiyo [Gabriele D’Annunzio] bu romanı kadar hakikat ve elvan ile anat-ı hafife-i mütenevvia ile meşbu bir kitap yazmamıştır. Zannedilir ki hararetli enfasıyla sayfalar iştial ediyor, feveran-ı hissiyatı o kadar şiddetlidir. Ruh-nevaz ve samimi üslubu, tabında ifadatı, raşe-nak tahayyülatı, musikâr şiiri fikri meftun, kalbi meshur etmemek kabil değildir. Ateş-i Aşk Danunçiyo’nun [Gabriele D’Annunzio] diğer hikâyelerine nispeten afif bir eser addolunabilir; mamafih bunda da bir hıffet-i mültezeme-i lisan ile muharrer serbâzâne bablar mevcuttur.
[*] Il Fuoca, par Gabriele d’Annunzio, 1 vol. Milan, 1900.