4

Emill Zola [Émile Zola] ve Asarı [*]

[*] Geçen nüshadan mabad ve hitam.

Eserlerinin suret-i tertip ve tahriri hakkında bu hakikatleri ifşadan sonra Zola düçar-ı tariz olan son kitabı, yani “Roma” için müracaat etmiş olduğu asarı tadat ediyor; bunların yalnız esamisi tekmil şu sayfaları doldurmaya kâfidir… Hayret!

Bütün büyük adamlar, büyük fikirler gibi Zola da umumi bir itibar ve muhabbet arasında mevzu-ı bahis ve münazara olmak, terzil ve tahkir edilmek mazhariyetinde bulunmuştur. Her nevi teceddüd-i sanatkâraneye karşı mütefekkirinin kısm-ı mümtazını teşkil edenlerden mutlaka takdirler, tahsinler intizarında bulunmak pek beyhude bir emeldir; çünkü bunlar ta çocukluklarından, gençliklerinden beri topladıkları malumat-ı fenniye üzerine müesses efkâr ve itikad-ı mahsusalarını henüz tecrübe edilmemiş, mahiyeti anlaşılmamış bir fikr-i cedit karşısında terk edivermeye hiçbir suretle razı olmazlar.

(…)