-2-

Bahsedilecek şeylerin arasında bugün kalemimin ucuna dolaşmak isteyen nazik bir mesele var ki beni sevk edebileceği hatır-nak vadileri düşündükçe bahsetmekten feragat arzuları hissediyorum. İşte şu iki satırlık mukaddime-i ihtiyatiyeyi yazarken bile hala mütereddidim: Bahsetmeli mi, etmemeli mi? Bu kadar tereddütle yazmaya başladıktan sonra şu önümde duran beyaz kâğıtları hiçbir şeyden bahsetmiş olmaksızın doldurmak da pek mümkündür. Keşke öyle olsa. Bu suretle melhuz olan tehlikelerden kurtulmuş olurdum. Ezcümle beni en ziyade korkutan bir tanesinden: Kendimden bahsetmek. Ne kadar hatır-nak değil mi? İnsanın kendisinden bahsetmesinde daima büyük bir tehlike vardır. Fakat yalnız bir şey bana biraz cesaret veriyor: Kendimden bahsetmek bir parça da bir hiçten bahsetmek demek değil midir? (…)

Bilmem bu sername ile maksadımı anlatmış olur muyum? Maksadım balonlar vasıtasıyla cevv-i havada, muayyen bir yükseklikte alınan fotografyalardan bahsetmektir. “Havaî” sıfatı bu fikri ifham için galiba pek hafif; mamafih daha ağırını, daha iyisini bulamadım. Mehazım “La phot. aerienne” diyor. Fransızca bilenler bunu istedikleri gibi tercüme edebilirler, bilmeyenler de sernamenin sıhhat-ı mutabakatından lütfen vaz geçerek asıl madde hakkında aşağıdaki tafsilat ile kanaat buyursunlar.

Havaî fotografyanın tarih-i neşetini bulmak için pek gerilere gitmek lazım gelmez. Bugün müteamil olan hassas enstantane plaklarının icadından evvel bu tecrübelerin icrası mümkün değildi. 1868’de Fransız fotografya sanatkârlarından meşhur Nadar [Felix Nadar/Gaspard-Félix Tournachon] bir balonla cevv-i havaya suud ederek birkaç manzara almayı ilk defa tecrübe etmiştir. O zamanlarda balonlar mükemmel olmamakla beraber fotoğrafçıların elinde kolodyon terkibinden başka vasıta-ı tersim de yoktu. Bunun için alınan resimler bittabi pek nakıs oldu.

(…)