On Altıncı Mektup: Rahmaniye Vapurundan

[İmza: Diran Çırakyan]

Bir baytarın fikri – Tababet-i baytariyenin ehemmiyeti – Verem – Veremin sirayeti – İnsaniyetin bu yüzden uğradığı rahne – İnsanlar ve tavuklar – İnsandaki sillü’r-ri’e ile tuyurdakinin farkı – Basillerde adem-i müşabehet – Fikirlerde ihtilaf – Tecrübeler ve hükm-i kati – Dünyayı ters görmek – Doktor Esteraton [George Malcolm Stratton] dünyayı ters görmeye alışmış – Uzv-ı basar – Keyfiyet-i rüyet – Dimağda mutavaat-ı kamile

Dünyada en kıymettar hazinenin hazine-i sıhhat olduğunda umum fikren müttefiktir. Sıhhat ve afiyetin kadir ve kıymetini herkes bildiği halde gariptir ki muhafazası yolunda müsamahakâr olanlar, velev ki cehalet ve adem-i tedbir saikasıyla olsun sıhhatini rahnedar edenler, vücutlarını düşman-ı beşeriyet olan emraz-ı mühlikeye lakaydane bir surette maruz kılanlar pek çoktur. Sıhhat ve afiyetin muhafazası için fünun-ı tıbbiyenin muavenetine ihtiyaçtan vareste olamayız. Sıhhatin kıymeti ile beraber tıbbın ehemmiyeti ilm-i ebdanın ilm-i edyana takdim olunmasıyla, tabip olmayan yerde ikamete cevaz verilmemesiyle de müberhendir.

(…)

Memleketimizde son senelerde baytarlık hayli terakki ettiği gibi zabıta-i baytariye ile baytarlığın hıfz-ı sıhhat-i umumiyeye, tezyid-i servet-i milliyeye doğrudan doğruya taalluk eden cihetlerinde taraf-ı hükümetten pek çok himmet bezl edildi, yeni yeni talimat kaleme alındı. Hıfz-ı sıhhat-i hayvaniye komisyonunun vezaifi tevsi olundu. Şayan-ı teşekkürdür. Baytarlığın sıhhat-i umumiyeye hizmeti her gün yeni bir tecrübe ile tezahür etmektedir. Bu tecrübelerden birini eazz-ı rüfekadan, memleketimizin muktedir baytarlarından bir zat – ehemmiyet-i meseleye binaen – sokakta tesadüfümüzde, ayaküstünde tafsil etmek istedi, nazar-ı dikkatimi celbetti, beni fazla izahat talebi için ricaya mecbur eyledi.

(…)